Yazılım mühendisliği alanında “Python’da uzmanlaşmış yazılımcı” arayışı artık mazide kaldı. Günümüzde yazılım projeleri karmaşıklaştıkça, geliştiricilerden beklenen yetenekler de çeşitleniyor. İşte tam bu noktada, full stack geliştirme kavramı devreye giriyor. Peki, full stack geliştirme tam olarak nedir ve diğer yazılım geliştirme türlerinden nasıl ayrılır? Bu makalede, bu alanda kariyer yapmayı düşünenler için tüm soruları yanıtlayacağız.
Full stack geliştirme, bir web uygulamasının veya yazılımın hem ön yüzünü (front-end) hem de arka yüzünü (back-end) kapsayan bir geliştirme yaklaşımıdır. Bu, geliştiricinin uygulamanın her katmanında yetkin olması anlamına gelir. Bu yetkinlik, projelerde daha geniş bir perspektife sahip olmayı ve daha etkili çözümler üretmeyi sağlar.
Full Stack Geliştirme Nedir?
Full stack geliştirme kavramını anlamak için, öncelikle web geliştirmenin temel bileşenlerini inceleyelim. Herhangi bir yazılım uygulaması temelde üç farklı katmandan oluşur:
Ön Yüz (Front-end) Katmanı: Kullanıcının doğrudan etkileşimde bulunduğu, uygulamanın kullanıcı deneyimi (UX) ve kullanıcı arayüzü (UI) odaklı kısmıdır. HTML, CSS ve JavaScript gibi kodlama dilleri kullanılır.
Arka Yüz (Back-end) Katmanı: Kullanıcının görmediği, ancak uygulamanın çalışması için hayati öneme sahip olan kısımdır. Node, Flask, C++, Java ve Django gibi dil ve framework’ler kullanılır.
- Veritabanı Katmanı: Kullanıcı bilgileri, istekler vb. tüm verilerin depolandığı katmandır. Genellikle Yapılandırılmış Sorgu Dilleri (SQL) kullanılır.
- Full stack geliştirici, bu üç alanda da bilgi sahibi olan ve bu alanlarda çalışabilen kişidir.
- Ancak, bir full stack geliştirici bu üç alanda da uzman olmak zorunda değildir.
- Temel bir anlayışa sahip olması, çeşitli projelerde işbirliği yapabilmesi için yeterlidir.
- Full stack geliştirme, yazılım geliştirme süreçlerinde esneklik ve verimlilik sağlar.
Kısacası, full stack geliştirici, bir web sitesinin veya uygulamanın her aşamasında görev alabilen, çok yönlü bir profesyoneldir.
Front-end, Back-end ve Full Stack Geliştiriciler Arasındaki Farklar
Front-end, back-end ve full stack geliştiriciler arasındaki ayrımı netleştirmek için, her birinin uzmanlık alanlarına odaklanmak önemlidir:
- Front-end Geliştirici: Web sitesinin veya uygulamanın ön yüzünü tasarlama ve geliştirmede uzmanlaşmıştır. HTML, CSS ve JavaScript bilgisi gereklidir. Ayrıca, UX ve UI konularında da yetkin olmalıdır.
- Back-end Geliştirici: Web sitesinin veya uygulamanın arka yüzünü kodlama ve geliştirmede uzmanlaşmıştır. Node, Flask, C++, Java ve Django gibi dillerde derinlemesine bilgi sahibi olmalıdır.
- Full Stack Geliştirici: Hem ön yüz hem de arka yüz geliştirme, ayrıca veritabanı dilleri ve framework’leri hakkında bilgi sahibidir. Bir web sitesi veya uygulamayı uçtan uca geliştirebilir.
- Full stack geliştiriciler, projelerin her aşamasında görev alabilme yetenekleri sayesinde, ekipler arasında köprü görevi görürler.
- Bu durum, iletişim ve koordinasyonun daha verimli olmasını sağlar.
Full Stack Geliştirici Ne Yapar?
Full stack geliştirmenin ne olduğunu anladıktan sonra, bu geliştiricilerin tam olarak ne yaptığını ve bir şirketin neden bir full stack geliştiriciye ihtiyaç duyduğunu inceleyelim. Full stack geliştirici rolü, sıradan bir kodlama işinden çok daha fazlasını ifade eder. Bu rol, çeşitli programlama dilleri, framework’ler ve teknolojiler hakkında deneyim ve bilgi gerektirir. Bu nedenle, daha kıdemli pozisyonlar genellikle full stack geliştiricilere ayrılır.
Bir full stack geliştiricinin görevleri şunları içerebilir:
- Web sitesinin veya uygulamanın tüm katmanları için karmaşık programlar kodlamak.
- Uygulamanın farklı katmanlarındaki sorunları gidermek.
- Web sitesi/uygulama geliştirme sürecini ön yüz, arka yüz ve veritabanı geliştiricileriyle koordine etmek.
- Kaliteyi kontrol altında tutmak için uygulamalar/programlar için titiz test formatları oluşturmak.
- Gerekli durumlarda veritabanı sorgularını yanıtlamak ve hataları ayıklamak.
- Uygulamanın/web sitesinin gelecekteki ihtiyaçları için yol haritası belirlemek.
- Full stack geliştiriciler, projelerin teknik yönlerini yönetme ve yönlendirme konusunda kritik bir rol oynarlar.
Full Stack Geliştiricinin Sahip Olması Gereken Beceriler
Beceriler, bir full stack geliştiricinin kariyerinde çok önemli bir rol oynar. Tanımı gereği, bu profesyonellerden geniş bir teknik beceri yelpazesine sahip olmaları beklenir. Bu becerilerin hepsinde uzman olmasalar da, aşağıdakiler hakkında çalışma bilgisine sahip olmaları gerekir:
- HTML: İnteraktif web uygulamaları geliştirmede kullanılan HTML, ön yüz işlemlerinin temelini oluşturur. Bu nedenle, bir full stack geliştiricinin olmazsa olmaz becerisidir.
- CSS: Basamaklı Stil Sayfaları (CSS), bir web sitesinin görünümünü ve hissini ayarlamak için kullanılan bir stil sayfasıdır.
- JavaScript: Bir programlama dili olan JavaScript, full stack geliştiriciler için bir diğer temel gereksinimdir. Bu programlama dili, bir web sitesinin veya uygulamanın tüm dinamik özellikleri için gereklidir.
- DOM Manipülasyonu: Belge Nesne Modeli (DOM) Manipülasyonu, HTML ve XML için bir Uygulama İşleme Arabirimidir (API). Belgeleri HTML ve XML uzantılarıyla veritabanında saklar.
- SQL/NoSQL: SQL ve NoSQL, veritabanı katmanındaki verileri elemek için en uygun yollardan biri olduğundan, herhangi bir full stack geliştiricinin beceri setinin önemli bir parçasıdır.
- Java: Java, herhangi bir modern web sitesinin veya uygulamanın temel taşı olan bir programlama dilidir. Java olmadan, bir geliştirici arka uç işlemlerini yönetemez.
- Nesne Yönelimli Programlama: Nesne Yönelimli Programlama (OOP), verileri fonksiyonlar ve mantık yerine nesneler veya kavramlar etrafında düzenleme sürecidir. Navigasyonu kolaylaştırır ve UX’i geliştirir.
Farklı Full Stack Geliştirici Türleri Nelerdir?
“Full stack geliştirme nedir?” sorusuna yanıt olarak, bir web sitesinin veya uygulamanın üç katmanının tümünde (ön yüz, arka yüz ve veritabanı) çalışma bilgisi gerektirdiğini anladık. Ancak, full stack geliştirmeye farklı açılardan da bakabiliriz; örneğin, farklı stack’ler.
Bir stack, esasen bir web sitesinin veya uygulamanın üç farklı katmanına giren teknolojilerin bir koleksiyonudur. Katmanlar aynı kalırken, her biri için farklı teknolojiler kullanılabilir. Örneğin, MERN, MongoDB, Express, React ve Node’un birleşimidir. Farklı full stack geliştiriciler farklı (birden fazla olabilir) stack’lerde uzmanlaşır.
Aşağıdakiler, full stack geliştiricilerin uzmanlaştığı bazı popüler stack’lerdir:
- MEAN Stack
- MERN Stack
- LAMP Stack
- LEMP Stack
- Full-stack Elixir
- Full-stack Python
- Full-stack Java
- Full-stack Django
Full Stack Geliştiriciler İçin Kariyer Olanakları
Full Stack Techies’e göre, bir full stack mühendisinin işi 2020’de listelenen en iyi 5 yükselen iş arasındaydı. 2021’de dünya çapında 26,8 milyon yazılım geliştiricisi vardı ve bu sayının 2025’te daha da artması bekleniyor. Ayrıca, Geliştirici Ulusunun Durumu raporuna göre, geliştiricilerin 2030’a kadar 45 milyona ulaşması bekleniyor.
Full Stack Geliştiriciler Ne Kadar Kazanır?
Yukarıda bahsedilen büyüme fırsatlarının yanı sıra, rahat bir maaş paketi de birçok genç geliştiriciyi full stack geliştirmeye çekiyor. Indeed.com’a göre, ABD’de bir full stack geliştiricinin ortalama maaşı yıllık 100.645 dolar. Bu miktar, kıdem, beceriler, şirket büyüklüğü ve konum gibi diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Full stack geliştirmenin ne olduğunu bilmenin en hızlı ve en kalıcı yolu, bunun için eğitim almaktır. Full stack geliştirici olma yolunda size yardımcı olabilecek çeşitli kodlama kursları bulunmaktadır. Profilinize değer katmak için farklı deneyim ve uzmanlık seviyeleri için özel olarak tasarlanmış bu kursları keşfedebilirsiniz.
Anlayacağınız Üzere
Full stack geliştirme, yazılım dünyasında giderek daha fazla talep gören bir uzmanlık alanıdır. Hem ön yüz hem de arka yüz geliştirme konularında yetkinlik gerektiren bu alan, geliştiricilere geniş bir perspektif ve çeşitli projelerde görev alma imkanı sunar. Full stack geliştiriciler, projelerin her aşamasında yer alabilme yetenekleri sayesinde, ekipler arasında köprü görevi görürler ve projelerin daha verimli bir şekilde tamamlanmasına katkıda bulunurlar.
Sonuç olarak, full stack geliştirme, sürekli öğrenmeyi ve gelişmeyi gerektiren dinamik bir alandır. Bu alanda kariyer yapmayı düşünenlerin, hem teknik becerilerini geliştirmeleri hem de iletişim ve işbirliği yeteneklerine önem vermeleri gerekmektedir.